Opresja społeczna oczami homoseksualnych kobiet w dyskursie literackiego feministycznego czasopisma lesbijskiego „Furia Pierwsza” (1997-2000)
DOI:
https://doi.org/10.51480/compress.2024.7-1.701Słowa kluczowe:
prasa LGBT, opresja społeczna, analiza ramowa, narracjaAbstrakt
Celem artykułu jest rekonstrukcja narracji dotyczącej sytuacji społeczno-kulturowej polskich lesbijek, żyjących w latach 90. oraz zestawienie sposobu przedstawiania świata przez grupę mniejszościową z założeniami feministycznej teorii punktu widzenia. Analizie poddano zawartość literackiego feministycznego czasopisma lesbijskiego „Furia Pierwsza”, wydawanego w latach 1997-2000. Główny wniosek z badania: centrum opowieści o opresji stanowi podwójna świadomość marginalizowanej grupy, która wynika z indywidualnego przeżywania wykluczenia i kolektywnej walki z nim.
Bibliografia
Adamska, K. (1998). Ludzie obok. Lesbijki i geje w Polsce. Toruń: Graffiti BC Pracownia Duszycki.
Bielska, B. (2018). Potencjał zmiany: rezultaty działania ruchów społecznych na przykładzie ruchu LGBT* w Polsce. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bieńko, M. (2021). Społeczne tworzenie tożsamości seksualnej w heteronormatywnej praktyce językowej. Dyskursy Młodych Andragogów, 22, 343–256. doi.org/10.34768/dma.vi22.606.
Brzoza‑Kolorz, K. (2020). Rama konfliktu w opisie mediów masowych i polityki w okresie polskiej kampanii parlamentarnej 2015 w wybranych tygodnikach opinii. Politeja, 1(64), 357–374. https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.64.18.
Cabrera, M. S., Belloso, M. R., Prieto, R. R. (2020). The application of feminist standpoint theory in social reasearch, Investigaciones Feministas, 11(2), 307–318, doi:10.5209/infe.66034.
Czapiga, Z. (2018). Leksykalne wykładniki intensywnego gniewu w języku polskim i rosyjskim. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica Rossica, 16, 29–40, doi: http://dx.doi.org/10.18778/1731-8025.16.03.
Czermińska, M. (2003). „Punkt widzenia” jako kategoria antropologiczna i narracyjna w prozie niefikcjonalnej. Teksty Drugie, 2–3, 11–27.
Darska, B. (2005). Polskie pisma feministyczne i genderowe po 1989 roku: podział i charakterystyka. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 1, 18–36.
Darska, B. (2008). Czas Fem. Przewodnik po prasie feministycznej i tematach kobiecych w czasopismach kulturalnych po 1989 roku. Olsztyn: Stowarzyszenie Artystyczno‑Kulturalne „Portret”.
Darska, B. (2009). Głosy kobiet. Prasa feministyczna po roku 1989 wobec tożsamości i dyskursu. Olsztyn: Stowarzyszenie Artystyczno‑Kulturalne „Portret”.
Fiedotow, A. (2012). Początki ruchu gejowskiego w Polsce (1981–1990). W: P. Barański, A. Czajkowska, A. Fiedotow, A. Wochna‑Tymińska (red.), Kłopoty z seksem w PRL: Rodzenie nie całkiem po ludzku, aborcja, choroby, odmienności. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Flusberg, S.J., Matlock, T., Thibodeau, P.H. (2018). War metaphores in public discourse. Methaphor and Symbol, 33(1), 1–18.
Frątczak, A. (2012). Polish feminist and LGBT press: twenty years of emancipation, W: K. Pokorna‑Ignatowicz (red.), The Polish Media System 1989–2011. (s. 165–166). Kraków: Krakow Society for Education, AFM Publishing House.
Griffin, E. (2003). Podstawy komunikacji społecznej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Gruszczyńska, A. (2004). Nieznośna niewidzialność lesbijek. W: Z. Sypniewski, B. Warkocki (red.), Homofobia po polsku. (s. 233–239). Warszawa: Sic!.
Harding, S. (2009). Standpoint theories: productively controversial. Hypatia. A Journal of Feminist Philosophy, 24(4), 192–200, 10.1111/j.1527-2001.2009.01067.x.
Harding, S. (1991). Whose science? Whose knowlege?. Ithaka, New York: Cornell University Press.
Kołodziej, J. H. (2018). Analiza narracyjna. Przygotowanie projektu badań. W: A. Szymańska, M. Lisowska‑Magdziarz, A. Hess (red.), Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie. (s. 45–66). Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej.
Konecki, K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kulas, P. (2014). Narracja jako przedmiot badań oraz kategoria teoretyczna w naukach społecznych, Kultura i Społeczeństwo, 4, 111–130.
Maćkiewicz, J. (2020). Ramy interpretacyjne jako narzędzie badań medioznawczych. Studia Medioznawcze, 21(3), 615–627, doi:https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2020.3.251.
Majka‑Rostek, D. (2002). Mniejszość kulturowa w warunkach pluralizacji. Socjologiczna analiza sytuacji homoseksualistów polskich, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
McClish, G., Bacon J. „Telling the story Her own way”: the role of feminist stand point theory in rhetorical studies. Rhetoric Society Quarterly, 32(2), 27–55.
Michalczyk, S. (2019). Teoria komunikowania masowego. Skrypt dla studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Rosner, K. (1999). Narracja jako struktura rozumienia. Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja, 3(56), 7–15.
Semetko, H., Valkenburg, P. (2000). Framing European Politics: A Content Analysis of Press and Television News, Journal of Communication, 50(2), 93–109, doi: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2000.tb02843.x.
Songin, M. (2011). Z podporządkowanego punktu widzenia. Roszczenia poznawcze klas podrzędnych. W: T. Rakowski, A. Malewska‑Szałygin (red.), Humanistyka i dominacja. Warszawa: Instytut etnologii i antropologii kulturowej Uniwersytetu.
Struzik, J. (2012). Sytuacja społeczna lesbijek i kobiet biseksualnych w Polsce. Stan badań. W: J. Struzik (red.), Niewidoczne (dla) społeczności. Sytuacja społeczna lesbijek i kobiet biseksualnych mieszkających na terenach wiejskich i w małych miastach w Polsce. Raport z badań (s. 35–48). Kraków: Fundacja Przestrzeń Kobiet.
Suchocka, A., Królikowska, I. (2014). Kreowanie tożsamości kulturowej jako wyzwanie XXI wieku, Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Kwartalnik, 4, 73–88.
Szcześniak, M. (2016). Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji. Warszawa: Instytut Kultury Polskiej UW, Fundacja Bęc Zmian.
Tomasik, K. (2018). Gejerel: mniejszości seksualne w PRL-u. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Wasilewski, K. (2018). Framing i analiza ramowa – stan badań we współczesnym medioznawstwie. Przegląd stanowisk badawczych, Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 14(1) 91–107, https://doi.org/10.31648/mkks.2952.
Downloads
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Copyright (c) 2024 Polskie Towarzystwo Komunikacji Społecznej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Treść artykułów jest objęta licencją na podstawie międzynarodowej licencji Creative Commons Attribution 4.0
